Czym są bloki serca?
Blokami serca nazywamy specyficzne zaburzenia przewodzenia w obrębie układu bodźcotwórczo-przewodzącego serca. Spowodowane są one utrudnionym lub zablokowanym przewodnictwem impulsów elektrycznych w sercu, na różnej jego wysokości. Do charakterystycznych objawów bloków serca należy:
- nierówne bicie serca,
- omdlenie,
- mroczki przed oczami
- zawroty głowy.
Istnieją różne rodzaje bloków serca. Wśród bloków odnogi pęczka Hisa wyróżnia się trzy rodzaje bloków:
- całkowity blok prawej odnogi pęczka Hisa,
- niepełny blok prawej odnogi pęczka Hisa,
- blok lewej odnogi pęczka Hisa.
W sercu zdrowego człowieka, pobudzenia powstają w węźle zatokowym, rozprzestrzeniają się po przedsionkach i biegną przez złącze przedsionkowo-komorowe do pęczka Hisa a następnie jego odnogami do komory prawej i lewej. W przypadku bloku którejś z odnóg pęczka Hisa, zaburzona jest synchronizacja pobudzenia mięśniówki komór.
Jaka jest rola pęczka Hisa?
Pęczek Hisa, nazywany też pęczkiem przedsionkowo-komorowym albo pęczkiem Paladino-Hisa, to element układu bodźcoprzewodzącego serca. Pęczki przechodzą z przedsionków do komór przez warstwę tkanki włóknistej. Następnie, dzielą się na prawą i lewą odnogę, które na początku zaopatrują mięśnie brodawkowate, a następnie resztę mięśnia komory serca. Dzięki pęczkom przedsionkowo-komorowym i włóknom Purkinjego, bodziec elektryczny inicjujący skurcz dochodzi do komór.
Zapewne wiele osób zastanawia się, czy blok serca jest groźny. Brak synchronizacji w pracy komór może powodować lub pogłębiać już istniejącą niewydolność serca. Blok odnogi może również przejść w całkowity blok przedsionkowo-komorowy, którego wystąpienie jest stanem zagrożenia życia. W takich sytuacjach, jedynym rozwiązaniem jest wszczepienie rozrusznika serca.
Bloki odnogi pęczka Hisa
Blok serca może być wrodzony, albo powstaje z powodu uszkodzenia serca czy też choroby. Blok odnogi pęczka Hisa spowodowany jest przez blok przewodzenia w prawej lub lewej odnodze. Zablokowana odnoga wpływa na opóźnioną depolaryzację, czyli zmniejszenie ujemnego potencjału elektrycznego, komory, którą zaopatruje. Jeżeli prawa odnoga jest prawidłowa, fala depolaryzacji do prawej komory i lewa odnoga do lewej komory są przewodzone szybko i skutecznie.
Przewodzenie depolaryzacji następuje do obu komór jednocześnie. Jeśli nastąpi blok którejkolwiek z odnóg, powoduje on opóźnienie depolaryzacji komory zaopatrywanej przez tę odnogę.
Wówczas jedna z odnóg przewodzi prawidłowo, natomiast depolaryzacja po stronie odnogi zablokowanej musi zostać przewodzona przez otaczającą warstwę mięśniową przewodzącą znacznie wolniej, niż robi to dobrze funkcjonujący układ przewodzący. Opóźnienie strony zablokowanej odnogi ma wpływ na to, iż proces depolaryzacji komory po stronie przeciwnej zaczyna się wcześniej.
Przyczyny bloku odnogi pęczka Hisa
Przyczyny bloku odnogi pęczka Hisa nie różnią się od przyczyn bloków przedsionkowo - komorowych. Należą do nich
- zmiany zwyrodnieniowe układu przewodzącego,
- guzy serca,
- niedokrwienie mięśnia sercowego,
- zawał,
- zwłóknienie układu przewodzącego,
- hiperkaliemia,
- zaburzenie układu wegetatywnego,
- niedoczynność tarczycy.
- zażywanie niektórych leków
Warto wiedzieć, że blok pęczka Hisa może uaktywnić się także na skutek innych chorób. Jedną z nich jest borelioza, do której dochodzi na skutek ukąszenia przez kleszcza.
Blok lewej odnogi
Blok lewej odnogi jest częstszy niż prawej. Jest to zablokowanie przekazywania sygnału w obrębie odnogi biegnącej w lewej komorze serca. Pobudzenie dochodzi przez prawą komorę do komory lewej, co przyczynia się do opóźnienia depolaryzacji lewej komory. Zaburzenie świadczy o poważnym uszkodzeniu mięśnia sercowego. Najczęstszą przyczyną bloku lewej odnogi pęczka Hisa jest choroba niedokrwienna serca oraz zmiany zapalne i zwyrodnieniowe serca, takie jak:
- świeży zawał mięśnia sercowego,
- zwężenie zastawki aortalnej
- kardiomiopatia rozstrzeniowa,
- zapalenie mięśnia sercowego
Przy obecności bloku lewej odnogi pęczka Hisa, u pacjenta stwierdza się specyficzne zaburzenie rytmu serca. Najczęściej, nie daje ono dodatkowych dolegliwości wyczuwalnych dla pacjenta, a wykrywane jest podczas badania. Zdarza się, iż przy ciężkich i związanych z zaawansowaną chorobą niedokrwienną serca postaciach bloku lewej odnogi pęczka Hisa, mogą pojawić się duszności i bóle w klatce piersiowej. Schorzenie to, może nasilać objawy schorzeń już wcześniej występujących u pacjentów. Samego leczenia bloku lewej odnogi pęczka Hisa nie przeprowadza się, leczy się jedynie chorobę, która jest jego przyczyną. Jeśli u pacjentów w związku z blokiem w sercu występują epizody omdleń – konieczne może okazać się wszczepienie stymulatora serca.
Blok prawej odnogi pęczka Hisa
Blok prawej odnogi pęczka Hisa przeważnie jest wolno postępującą chorobą zwyrodnieniową mięśnia serca. Częstość jej występowania wzrasta wraz z wiekiem. U osób w wieku 80 lat, wynosi do 11,3 proc. Większość występujących przypadków, to bloki niepełne, bloki całkowite zdarzają się tylko 3 procentom populacji. U osób poniżej 30 roku, blok prawej odnogi pęczka Hisa występuje bardzo rzadko i dotyczy jedynie wyjątkowo aktywnych fizycznie.
Blok prawej odnogi pęczka Hisa występuje około dwa razy częściej niż lewej. Wyższe ryzyko zachorowania występuje u mężczyzn, osób chorych na cukrzycę oraz nadciśnienie tętnicze. Schorzenie to, powstaje wobec zablokowania przewodzenia impulsów w prawej odnodze pęczka.
Przyczyny bloku prawej odnogi pęczka Hisa:
- tętnicze nadciśnienie płucne,
- zatorowość płucna,
- przerost prawej komory,
- zawał serca,
- zawał ściany dolnej – zamknięcie prawej tętnicy wieńcowej, unaczynienie prawej odnogi pęczka Hisa,
- zawał ściany przedniej – zamknięcie gałęzi międzykomorowej przedniej, unaczynienie prawej odnogi pęczka Hisa,
- zapalenie mięśnia sercowego,
- kardiomiopatie,
- wrodzone wady serca.
Jeśli jednak poza blokiem prawej odnogi pęczka Hisa chory nie ma żadnych innych problemów z układem sercowo-naczyniowym, wówczas na skutek pojawiania się bloku może wystąpić:
- duszność
- szybsza męczliwość
- kołatania serca
Blok prawej odnogi pęczka Hisa EKG wykrywa dość łatwo, widać je także podczas badania Holtera. Schorzenie to jest łatwe do wykrycia i rokowania w nim są dobre.
Niezupełny blok prawej odnogi pęczka Hisa - powstaje wskutek zwolnienia przewodzenia impulsów w prawej odnodze pęczka Hisa. Obserwuje się go często u sportowców i nie uważa się go za patologię.
Kluczowe znaczenie ma badanie EKG, a to możliwe jest poprzez aparaty EKG, które oferuje sklep medyczny Kredos